Kıdem Tazminatı

Kıdem tazminatı hesaplanırken öncelikle işçinin işyerindeki kıdemi belirlenir. İşçinin işyerindeki kıdemi, o işyerinde çalıştığı süredir. 

Örneğin 1 Eylül 2008 ile 1 Eylül 2015 yılları arasında aynı işyerinde çalışan işçinin kıdemi 7 yıl olur. Veya 1 Mart 2014 ile 1 Eylül 2017 tarihleri arasında aynı işyerinde çalışan işçinin kıdemi 3 yıl 6 ay olur.

İşte kıdem tazminatı, işçinin bir tam yıllık kıdemine karşılık son çalıştığı tarihteki bir aylık brüt ücreti olarak ödenir. Bu bir aylık brüt ücrete yol-yemek parası gibi ek ödemeler de eklenir. Bir yıldan arta kalan süreler için ise oranlama yapılarak ödeme yapılır. Bu oranlama hesabı ise şu şekilde yapılır:

Öncelikle işçinin 1 yıllık kıdemine karşılık ödenecek miktar 365’e bölünür. Böylece işçiye 1 gün çalışmasına karşılık ödenecek miktar bulunur. Bu miktar da bir yıldan arta kalan gün sayısı ile çarpılır ve bir yıldan arta kalan süreler için ödenecek miktar bulunur.

Örneğin, yukarıdaki örnekteki gibi 1 Mart 2014 ile 1 Eylül 2017 arasında, işten çıktığı tarihte ₺2220 brüt ücretle çalışmış 3 yıl 6 ay kıdemi olan bir işçiyi ele alalım. Bu işçiye aylık ₺200 yol, ₺500 yemek parası ödendiğini varsayalım. İşçinin brüt ücretine yol ve yemek parasını da eklediğimizde, işçiye 1 yıllık çalışmasına karşılık ₺2.920 ödenecektir. Yani işçiye 3 yıllık çalışmasına karşılık ödenmesi gerekecek ücret ₺8.760 olacaktır. 

Ancak işçinin 3 yıla ek olarak 6 aylık bir çalışması daha mevcuttur. Burada öncelikle işçiye 1 yıllık çalışması karşılığı ödenecek kıdem tazminatı 365’e bölünür ve işçiye 1 günlük çalışması karşılığı ödenecek kıdem tazminatı bulunur. ₺2.920/365=8 olacağından, örneğimizde işçiye 1 gün çalışmasına karşılık ₺8 tazminat ödenecektir. 3 yıla ek olarak çalıştığı 6 aylık çalışma ile bu sonuç çarpıldığında işçiye 6 aylık çalışması karşılığı ödenecek kıdem tazminatı bulunur. ₺8x180=1440 olduğundan işçiye 6 aylık çalışması karşılığı ödenecek kıdem tazminatı ₺1.440 olacaktır.

Sonuç olarak işçi 3 yıllık çalışmasının karşılığı olarak ₺8.760, 6 aylık çalışmasının karşılığı olarak ₺1.440, toplamda ₺10.200 kıdem tazminatına hak kazanacaktır.

Bu şekilde hesaplanacak kıdem tazminatından sadece binde 7,59 oranında damga vergisi kesintisi yapılır. Bu tutar da örneğimizde ₺77,42’ye denk gelmektedir. Yani, sonuç olarak işçinin eline geçecek net tutar ₺10.122,58 olacaktır.

Yine aynı örnek üzerinden düşünürsek, işçi işyerinden 1 Eylül yerine 8 Eylül tarihinde çıkmış olsaydı kıdemi 3 yıl 6 ay 7 gün olacaktı. Bu örnekte, işçinin kıdemi, bir önceki örnekten 7 gün fazla olacaktı. İşçiye 1 günlük çalışmasının karşılığı olarak ₺8 ödeneceğini yukarıda açıklamıştık. Dolayısıyla bu varsayımda işçiye ₺56 fazla ödenmesi gerekecekti.

Kıdem Tazminatı Tavan Tutarı Nedir?

İşçiye ödenecek kıdem tazminatının 1 yıla karşılık 1 aylık brüt ücreti olduğunu belirtmiştik. Kıdem tazminatı tavan tutarı ise işçiye 1 yıllık çalışmasına karşılık ödenecek maksimum miktar anlamına gelir. Bu miktar her yıl Ocak ve Temmuz aylarında Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenir. Temmuz 2021 itibariyle güncel olarak bu tutar ₺8.284,51’dir.

Bir örnekle açıklayacak olursak tavan tutarı şu anlama gelmektedir. İşlerine son verildiği tarihte aylık brüt ücretleri ₺10.000 ve ₺15.000 olan iki çalışanı ele alalım. Her iki işçinin de brüt ücreti kıdem tazminatı tavan tutarından fazladır. Dolayısıyla her iki işçiye de 1 yıllık çalışmalarının karşılığı olarak ₺8.248,51 ödenecektir.